دیزل ژنراتور
دیزل ژنراتور چیست ؟
به طور کلی موتور ژنراتور به دستگاهی گفته میشود که طی یک سری فرآیندهای فیزیکی و مکانیکی و القای الکترومغناطیسی از انرژی مکانیکی تولید برق مینمایند. این موتورژنراتورها بر اساس سوختهای مصرفی به انواع دیزلی ، بنزینی، گازسوز و دوگانه سوز و مازوت سوز و … تقسیم بندی میشوند که ما در اینجا در مورد رایج ترین نوع آن یعنی دیزل ژنراتور صحبت میکنیم.
دیزل ژنراتور یا مولد برق دستگاهی است برای تولید برق يا الکتریسیته که از یک ژنراتور (آلترناتور) و یک موتور دیزلی تشکیل شده است. دیزل ژنراتور از ترکیب دو بخش ساخته میشود که مانند اکثر اختراعات صنعتی تاثیرگذار درتاریخ زندگی بشر، اختراع آن را مدیون دو دانشمند از کشور آلمان و انگلیس میباشیم. مایکل فارادی فیزیکدان و شیمیدان انگلیسی در سال 1845 اثر فارادی را کشف کرد و نشان داد که نور و نیروی مغناطیسی به هم مرتبط هستند. اختراعات فارادی شرایط را برای اختراع ژنراتور فراهم کرد. حدود نیم قرن بعد رودولف کارل دیزل مخترع و مهندس مکانیک از کشور آلمان توانست با اختراع موتور دیزل تحولی عظیم در صنعت به ویژه صنعت برق ایجاد نماید.
موتور دیزل محرک و به گردش درآورنده ژنراتور بوده و اين دوران در روتور آلترناتور باعث قطع میدان مغناطیسی اطراف هسته روتور توسط سیم پيچ استاتور شده و جریان برق در استاتور ژنراتور ایجاد ميگردد. در ژنراتور دیزلی از سوخت گازوئيل (ديزل) برای کارکرد موتور استفاده شده و به دلیل امکان نگهداری سوخت در مخزن سوخت کنار مولد برق، ژنراتور ديزل مناسبترین وسیله جهت تامين برق اضطراری میباشد. از دیزل ژنراتور با توانهای بالا در نیروگاه برق دیزلی استفاده میگردد. با استفاده از تابلو برق سنکرون ميتوان چند دستگاه مولد برق را با هم سنکرون یا پارالل نموده و از توان مجموع ژنراتورهای دیزلی بهره مند شد.
دیزل ژنراتورها در مکانهایی که دسترسی به سیستم برق شهری وجود ندارد میتوانند به عنوان تامین کننده اصلی برق، به صورت دائم کار کنند و در جاهایی که برق شهر وجود دارد، اما امکان قطعی برق نیز میباشد، به عنوان برق اضطراری و جایگزین برق شهری استفاده میگردند.
برای سایتهایی که از جهت آب و هوایی شرایط مساعدی ندارند و امکان ایجاد موتورخانه وجود ندارد یا اینکه نیاز به حذف سر وصدای ناشی از کارکرد دیزل ژنراتورها وجود دارد مانند بخشهای مخابراتی ، مکانهای مسکونی یا اداری ، پیمانکاری یا ساختمان سازی در محیطهای شهری، راه سازیها یا بیمارستانها، شرکت آریاکاراصنعت اضافه کردن کنوپی یا اتاقهای عایق عوامل جوی و صدا را بر روی دیزل ژنراتور جهت حفاظت از دیزل ژنراتورها و همچنین کاهش صدا را پیشنهاد میدهد. همچنین امکان ساخت تریلر سیار برای حرکت دادن دیزل ژنراتورها در سایت ها وجود دارد.
مجموعه دیزل ژنراتور
موتور ژنراتورها میتوانند از ۱ تا ۲۰ کیلوولت آمپر (KVA) برای منازل، فروشگاهها، ادارات کوچک و تا (۲۰۰۰KVA/2MVA) قابل استفاده برای مجتمعهای اداری بزرگ و کارخانهها برق تولید کنند. ژنراتورها در توانهای مختلف را میتوان درون یک اطاقک ایزوله قابل حمل قرار داد. این اتاقک که نقش اصلی آن کاهش صدای ژنراتور میباشد را در اصطلاح «کانوپی سایلنت» گویند. ژنراتورهای ۵ مگاوات برای ایستگاههای کوچک تولید برق استفاده میشوند و برای این منظور میتوان از چندین دستگاه ژنراتور استفاده کرد. ژنراتورها در سایزهای بزرگتر به صورت مجزا به محل نصب حمل شده و در آنجا مونتاژ و تجهیزات فرعی به آنها اضافه میشود.
دیزل ژنراتور کامینز کوچک تا ۲۵۰ کیلو ولتآمپر نه تنها برای تولید برق اضطراری بلکه به جهت تأمین برق مورد نیاز به صورت مستمر یا در زمان اوج مصرف یا حتی در زمانی که کمبود ژنراتورهای بزرگتر حس میشود استفاده میشوند. دیزل ژنراتورهای شرکت ولوو با تنوع نوع موتور در ۴ دسته ۵، ۷، ۱۳ و ۱۶ لیتری نیز میتوانند تا ۸۰۰ کیلو ولتآمپر نیاز مشتریان خود را فراهم سازد. دیزل ژنراتور نیرو آفرینان نیز یک برند ایرانی تولید کنند دیزل ژنراتور می باشد
کشتیها و بسیاری از وسائل نقلیه بزرگ زمینی مانند قطارها نیز از دیزل ژنراتور نه فقط برای تأمین برق روشنایی بلکه برای تأمین نیروی محرکه مورد نیاز خود استفاده میکنند. به وسیله نیروی محرکه برقی میتوان حرکت یکنواخت و قدرتمندتری علاوه بر استفاده مناسب تر از فضا داشت. محرکههای برقی قبل از جنگ جهانی اول در کشتیها مورد استفاده قرار گرفتند و در طول جنگ جهانی دوم به تکامل رسیدند.
دستگاههای تولید برق بر اساس ظرفیت تولید نرمال تا ماکزیمم و بر اساس قدرت تولیدی و به کیلووات طبقهبندی و نامگذاری شده و با توجه به نوع مصرف آن برای تولید برق مستمر یا اضطراری انتخاب میشوند.
بعضی از متداولترین موتورها
کاترپیلار (CATERPILLAR) / کامینز (CUMMINS) / ولوو (VOLVO) / جی ام (GM) / پرکینز (PERKINS) / دوسان (DOOSAN)/ ام تی یو (MTU) / میتسوبیشی (Mitsubishi) / دوسان کره (Doosan)
بعضی از متداولترین ژنراتورها
استامفورد (STAMFORD) /لینز (LINZ) / مکآلته (MECCALTE)/ لروی سومر (Leroy Somer) / ماراتن (Marathon)/ ای وی کی (AVK) / کاترپیلار (caterpilar) / پاورژن (powergen)